Cognitieve oorlogsvoering

“De overwinning zal meer gedefinieerd worden in termen van het veroveren van het psychoculturele dan van het geografische hoogtepunt. Begrip en empathie zullen belangrijke wapens in de oorlog zijn."

Generaal-majoor Robert H. Scales (gepensioneerd), Ph.D. Voormalig commandant van de U.S. Army War College

Dit artikel op de website van jwc.nato.int is geschreven door commandant Cornelis van der Klaauw - Koninklijke Marine - Onderwerpdeskundige, Strategische Communicatie en Informatie Operaties NATO Joint Warfare Centre. Het artikel is vertaald en op deze website gezet met als doel bewustwording op het onderwerp te bevorderen.

Inleiding

Dit artikel wil bewustzijn creëren voor een nieuw NAVO-concept dat nog in de kinderschoenen staat, maar dat een aanzienlijke impact zal hebben op individuen, groepen, samenlevingen en de manier waarop toekomstige oorlogen worden uitgevochten: Cognitieve oorlogsvoering.

Als onderdeel van het NAVO Warfighting Capstone Concept en met behulp van de Warfare Development Agenda als raamwerk voor de uitvoering, initieerde Headquarters Supreme Allied Commander Transformation (HQ SACT) de ontwikkeling van een Cognitive Warfare Concept in 2021. Het concept is onderdeel van de Warfare Development Imperative van cognitieve superioriteit.

Het doel van het concept is om het initiatief te nemen in de cognitieve dimensie door een gedeeld begrip en waardering van de dimensie mogelijk te maken door 10 tot 20 jaar vooruit te kijken in de toekomst. Dit moet worden bereikt door defensieve en proactieve maatregelen die de bescherming van de Alliantie garanderen en onze cognitieve processen verbeteren. Een verkennend concept is voorzien voor 2023, terwijl het definitieve concept in 2024 door het Militaire Comité van de NAVO moet worden goedgekeurd.

Het concept van cognitieve oorlogsvoering is een middel om effectiever te kunnen optreden, paraatheid te garanderen en zo geloofwaardigheid en afschrikkingsvermogen te behouden tegen tegenstanders in alle domeinen van oorlogsvoering. Dit artikel beschrijft wat cognitieve oorlogsvoering is en waarom het belangrijk is voor de NAVO. Verder worden de belangrijkste manieren en middelen uitgelegd die worden gebruikt bij cognitieve oorlogsvoering, evenals de actoren die eraan deelnemen. Op basis hiervan onderzoekt het artikel hoe de Alliantie zichzelf het beste kan beschermen tegen de impact van cognitieve activiteiten. Tot slot sluiten we af met een blik op verwachte toekomstige ontwikkelingen.

Waarom het belangrijk is

Cognitieve oorlogsvoering is een gestructureerde en weloverwogen aanpak om de menselijke cognitie van individuen, groepen en samenlevingen op een manier te targeten die hun besluitvormingsprocessen en uiteindelijk hun gedrag beïnvloedt.

Hoewel cognitieve effecten niet meetbaar zijn in de typische zin, beïnvloeden ze wel hoe we denken, wat we voelen en hoe we handelen met behulp van hersengerichte technologieën die erop gericht zijn om structuren te destabiliseren, wantrouwen te creëren en sociale cohesie te verscheuren en te breken, bijvoorbeeld door het versterken van reeds bestaande sociale verschillen in om democratieën te ondermijnen en onze op regels gebaseerde systemen te verzwakken.

Allied Command Transformation legt cognitieve oorlogsvoering uit als "activiteiten die worden uitgevoerd in synchronisatie met andere machtsinstrumenten om houdingen en gedrag te beïnvloeden door individuele en groepscognitie te beïnvloeden, te beschermen of te verstoren om voordeel te behalen ten opzichte van een tegenstander."

Waarom is het een prioriteit voor de Alliantie om haar begrip van cognitieve oorlogsvoering te verbeteren? Is het tegengaan van cognitieve aanvallen eigenlijk een militaire taak? Dat is het. De reden hiervoor is te vinden in artikel 3 van het Verdrag van Washington, het oprichtingsdocument van de NAVO. Het stelt het beginsel van veerkracht vast:

"Om de doelstellingen van dit Verdrag effectiever te bereiken, zullen de Partijen, afzonderlijk en gezamenlijk, door middel van voortdurende en effectieve zelfredzaamheid en wederzijdse hulp, hun individuele en collectieve capaciteit om gewapende aanvallen te weerstaan, handhaven en ontwikkelen."

Artikel 3 omvat het ondersteunen van de continuïteit van de overheid en het leveren van essentiële diensten, waaronder veerkrachtige civiele communicatiesystemen. Dit betekent dat cognitieve veerkracht, als een aspect van het bevorderen en verbeteren van civiele paraatheid, vereist dat de NAVO een sleutelrol speelt — maar alleen ter ondersteuning van de eigen inspanningen van haar lidstaten en niet als een op zichzelf staande speler. NAVO-landen verschillen in hun culturele, sociale, technologische en bestuurlijke structuren en daarmee hun vatbaarheid voor cognitieve aanvallen. Er is een op maat gemaakte aanpak nodig om de juiste ondersteuning aan de landen te bieden.

Er is nog een andere reden waarom de NAVO een concept voor cognitieve oorlogsvoering ontwikkelt: een cognitieve aanval richt zich rechtstreeks op de geest van burgers, wat betekent niet-strijders. Omdat dat een schending is van het recht van gewapende conflicten.

In tegenstelling tot psychologische operaties zijn cognitieve activiteiten niet gericht op onze bewuste geest, maar op ons onderbewuste, de belangrijkste drijfveren van ons gedrag: emoties. Dit gebeurt door middel van hypergepersonaliseerde targeting, integreert en exploiteert neurowetenschap, biotechnologie, informatie en cognitieve technieken (NBIC), voornamelijk door gebruik te maken van sociale media en digitale netwerken voor neuroprofilering en targeting van individuen. We moeten ons realiseren dat individuen centraal staan in alle militaire operaties en strategisch-politieke besluitvorming.

Hoewel ze vaak klinken als ideeën uit een sciencefictionfilm, zijn cognitieve aanvallen geen sciencefiction meer. Ze vinden nu al plaats en deze aanvallen zullen steeds geavanceerder worden. Verschillende landen ontwikkelen NBIC-capaciteiten en verzamelen gegevens voor gebruik bij het targeten van de cognitieve dimensie. Deze activiteiten worden ondersteund door aspecten zoals datamining en data-analyse, en worden verder gecombineerd met kunstmatige intelligentie.

Hoewel de meeste cognitieve aanvallen onder de drempel van een gewapend conflict blijven, kunnen de effecten dodelijk zijn en zich over meerdere domeinen uitstrekken, en alle vijf domeinen van oorlogsvoering treffen. Bovendien zijn deze aanvallen mensgericht, wat betekent dat ze de menselijke cognitie als zwaartepunt hebben, en in principe is dat een continue, nooit eindigende strijd. Hoewel niet bewezen is dat het een cognitieve aanval is, zou het zogenaamde Havana-syndroom, een cluster van negatieve symptomen die de afgelopen jaren door Amerikaanse inlichtingendiensten en militair personeel in het buitenland zijn gemeld, wel eens een voorbeeld kunnen zijn van het gebruik van cognitieve vermogens. (Of inzet van cognitieve oorlogsvoering?)

China is wereldwijd een van de leidende landen in de wetenschappelijke ontwikkeling van NBIC-vermogens. China voert menselijk onderzoek en experimenten uit die volgens westerse normen onethisch worden geacht, maar deze experimenten trekken niettemin wetenschappers van

over de hele wereld aan. Binnen de context van de Chinese "drie oorlogen"-strategie, een geïntegreerde mensgerichte, psychologische en juridische benadering, hebben de Chinezen een database ontwikkeld met de profielen van meer dan twee miljoen prominente personen wereldwijd die kunnen worden gebruikt om besluitvormingsprocessen te beïnvloeden.

Als we COGNITIEVE activiteiten gedetailleerder bekijken, kunnen we langetermijncampagnes identificeren die meerdere jaren duren, maar ook eenmalige activiteiten. Wat beide gemeen hebben, is een gestructureerde aanpak om een specifiek doel te bereiken zonder dat het doelwit zich bewust wordt van een aanval. Over het algemeen is de schade al aangericht voordat de target zich realiseert dat het doelwit is. De reden waarom cognitieve aanvallen onopgemerkt blijven door hun doelwitten, is dat cognitieve activiteiten het bewuste brein omzeilen en direct het onderbewustzijn van een persoon aanvallen. In feite is het primaire doelwit binnen het onderbewustzijn de amygdala. Vanuit evolutionair oogpunt is de amygdala het oudste deel van de hersenen. Voordat we dieper ingaan op de manieren en middelen die worden gebruikt voor cognitieve activiteiten, zullen we kort kijken naar de functies van ons bewuste en onderbewuste brein en de relatie tussen de twee.

Zoals de term suggereert, bestaat ons onderbewustzijn "onder" ons bewuste brein. In tegenstelling tot het bewuste brein is het onderbewustzijn altijd actief; het slaapt nooit. Het reguleert onze basisorganische functies, onze emoties en, verrassend genoeg, het grootste deel van onze besluitvorming. De reden waarom de meeste van onze beslissingen door ons onderbewustzijn worden genomen, is dat ons bewuste brein veel energie gebruikt, waardoor het snel de grenzen van zijn capaciteit bereikt. Eigenlijk zijn slechts vijf tot tien procent van de beslissingen die we nemen rationele beslissingen; voor de rest vertrouwen we op ons onderbewustzijn, dat sterk wordt beïnvloed door herhaling, automatismen, vooroordelen en drogredenen.

We hebben de neiging om ons bewuste brein te gebruiken om onze emotioneel gedreven besluitvorming en gedrag te rechtvaardigen, te rationaliseren en te verklaren. Wat cognitieve aanvallen dan doen, is deze emoties, automatismen, vooroordelen en drogredenen uitbuiten op een manier die onze processen van het betekenis geven aan onze omgeving beïnvloedt, niet wat we denken, maar hoe we denken. Tegenstanders doen dit op verschillende manieren, door NBIC-technieken te integreren en uit te buiten. In deze context moeten we overwegen dat zowel vooroordelen (niet-rationele shortcuts die acceptabel zijn in normale situaties) als drogredenen (conclusies zonder bewijs, gebaseerd op aannames) over het algemeen uniform zijn in alle culturen en daarom gemakkelijker te exploiteren.

De voorkeursmanier om dit te doen is via sociale media en digitale netwerken, omdat dit onze primaire omgeving is voor het delen van allerlei soorten informatie, en ze hebben steeds meer onze belangrijkste bron voor nieuws worden. Er zijn echter meer aspecten die sociale media tot een ideale vector voor cognitieve activiteiten maken. Sociale media verzwakken onze cognitieve vermogens, omdat de inhoud gemakkelijk emoties kan oproepen en ons dwingt om snel te reageren. Socialemediaplatforms zijn ontworpen om verslavend gedrag te bevorderen. Gemiddeld worden we vijf tot zeven uur per dag blootgesteld aan digitale informatiesystemen. Internetgebruikstoornis is nu een erkende psychische stoornis. Bovendien zijn sociale media ideaal voor het verzamelen van persoonlijke informatie en voor het uitvoeren van gegevensanalyse en datamining. Het opstellen van iemands digitale profiel is een snel en relatief eenvoudig proces dat met beperkte middelen kan worden uitgevoerd. De effecten van het digitale tijdperk zijn verstrekkend: een papieren exemplaar van de krant weet niet wat we lezen; onze tablets wel. De advertentie in de krant weet niet wat we hebben gekocht en waar; onze smartphones wel. De redacteur van de krant weet niet welk artikel wij interessant vonden en met vrienden deelden; ons sociale netwerk wel.

Nauw verwant aan en vaak volledig geïntegreerd met sociale media zijn onze slimme apparaten. Slimme apparaten verzamelen allerlei persoonlijke fysiologische informatie, zoals bloeddruk, hartslag en ademhalingsfrequentie, huidtemperatuur en ga zo maar door. Al deze informatie is relevant om mensen op het juiste moment te targeten, bijvoorbeeld wanneer ze moe, hongerig, gestrest of boos zijn.

Als we kijken naar digitale netwerken, zijn gamingplatforms, met hun meer dan drie miljard gamers wereldwijd, ideale locaties voor cognitieve activiteiten. De platforms bevatten allerlei subculturen die op hun beurt verbonden zijn met niet-gamende groepen die hun eigen games kunnen maken of bestaande games kunnen aanpassen om het leven van de gamers te infiltreren zonder enige controle of regulering van de inhoud van de games. Een aspect dat in deze context niet over het hoofd mag worden gezien, is dat de grenzen tussen fysieke, digitale en mentale persona's vervagen en daarmee ook het verschil tussen realiteit en fictie. Vooral virtual reality-omgevingen drijven deze trend aan.

Digitale ruimtes staan er ook om bekend dat ze echochambers kweken. Binnenin concentreren mensen zich op een verhaal dat hun overtuigingen en verlangens ondersteunt, terwijl ze informatie negeren die niet in lijn is met hun verhalen. Het resultaat is gesloten microsamenlevingen die kwetsbaar zijn voor groepsdenken, polarisatie en het genereren van wantrouwen. Dit wordt waarschijnlijker wanneer de tijd om over de informatie na te denken beperkt is; hoe minder tijd er beschikbaar is, hoe meer mensen de neiging hebben om onvoorwaardelijk een verhaal te volgen dat aansloot bij hun overtuigingen. Bovendien moet worden opgemerkt dat echokamers een uitstekende plek zijn om persoonlijke informatie te verzamelen die kan worden gebruikt voor microtargeting van individuen.

Bovendien creëren opkomende technologieën zoals synthetische media, deepfakes, kunstmatige intelligentie en datamining mogelijkheden om informatie te verzamelen en te verwerken die kan worden gebruikt voor cognitieve activiteiten. Een van deze opkomende technologieën is de metaverse. De metaverse is in staat om de fysieke wereld te repliceren en een zeer meeslepende sociale ervaring te bieden door het gebruik van headsets, bodysuits en haptische apparatuur. Tegelijkertijd kan het een aanzienlijke hoeveelheid fysieke en mentale informatie bieden die kan worden gebruikt voor psychologische en emotionele manipulatie of, in de handen van tegenstanders, microtargeting van individuen.

Wie wordt een doelwit voor cognitieve aanvallen? Sommige mensen zijn kwetsbaarder dan anderen. De meest kwetsbaren zijn personen die een gebrek aan verbondenheid voelen, zich gemarginaliseerd voelen, denken dat ze niet in staat zijn om hun grieven te uiten of geloven dat ze van hun rechten worden beroofd. Meestal gaat dit gepaard met een gebrek aan vertrouwen in bestuur en sociale structuren. Deze percepties kunnen voortkomen uit ethische, raciale, religieuze, economische of zelfs historische redenen. Kwetsbaarheden zijn ook de sleutel als het gaat om het begrijpen hoe we onszelf kunnen beschermen tegen een cognitieve aanval.

In westerse samenlevingen zijn er vier fundamentele kwetsbaarheden om te overwegen:

Overheidsstructuur: De westerse liberaal-democratische structuur is kwetsbaar voor cognitieve aanvallen en beperkt tegelijkertijd de mogelijkheid om deze aanvallen te detecteren en zich ertegen te verdedigen.
Het media- en informatielandschap: Beperkte middelen of gebrek aan bereidheid om informatie openlijk te delen, vooral in combinatie met lage geletterdheid of onderontwikkelde kritische denkvaardigheden, opent een kritische kwetsbaarheid die kan worden uitgebuit door tegenstanders.
Sociale structuren: Gefragmenteerde sociale structuren en met name echo chambers zijn kwetsbaar voor valse en misleidende verhalen. Het gebrek aan communicatie tussen mensen die alleen informatie uitwisselen binnen hun eigen gemeenschappen is een kwetsbaarheid die gemakkelijk kan worden uitgebuit.
Toenemend niveau van populisme: Mensen die het gevoel hebben dat ze niet gehoord of goed vertegenwoordigd worden in instellingen en dat de "elite" hun zorgen negeert, zien populisme als de oplossing voor hun problemen, waardoor ze bijzonder kwetsbaar zijn voor cognitieve manipulatie.

Het kennen van je kwetsbaarheden is belangrijk, maar weten wanneer er een cognitieve aanval plaatsvindt, is net zo essentieel. Dit vereist een hoog niveau van bewustzijn en een basiskennis van de verschillende gebruikte methoden. Het is bijvoorbeeld essentieel om bewust te blijven van de informatie die we onbewust delen en die tegen ons gebruikt kan worden. Tegelijkertijd kunnen technologische oplossingen helpen om cognitieve aanvallen te identificeren via algoritmen en kunstmatige intelligentie, maar ook met realtime patroon- en handtekeningherkenning. Algemeen bewustzijn en technologieoplossingen kunnen ons tijdig waarschuwen voor cognitieve aanvallen en ons helpen bij het bepalen van de beste manier om te reageren.

Dit brengt ons bij het onderwerp van het creëren van cognitieve veerkracht. Binnen het Cognitive Warfare Concept wordt cognitieve veerkracht gedefinieerd als "het vermogen om een vijandige cognitieve aanval te weerstaan en er snel van te herstellen door de effectieve voorbereiding van groepen en individuen." Om cognitieve veerkracht te creëren, moeten we kijken naar de huidige manieren waarop cognitieve activiteiten worden uitgevoerd en met welke middelen. Om het initiatief te behouden, moeten we anticiperen op mogelijke toekomstige ontwikkelingen. Momenteel bevatten dergelijke toekomstige ontwikkelingen manieren om gedachten en emoties te lezen, wat metingen van het effect van cognitieve activiteiten mogelijk kan maken. Op basis van het resultaat kunnen modellen worden ontwikkeld om besluitvorming te verbeteren, maar ook om zwakheden te identificeren die kunnen worden uitgebuit.

ER ZIJN ANDERE SNELLE ontwikkelingen op het gebied van nanotechnologie, biotechnologie en informatietechnologie. In de nanotechnologie zien we de ontwikkeling van nanorobotica, nanosensoren en nano-energiebronnen die processen in het lichaam mogelijk maken. Bioartefacten die gekoppeld zijn aan nanorobotica kunnen perceptie, cognitie en gedrag stimuleren. Op het gebied van biotechnologie zijn er bemoedigende ontwikkelingen in bio-engineering, biogenomica en neurofarmacologie. Een van de meest veelbelovende projecten is de ontwikkeling van ingebed synthetisch DNA of sDNA. Dit kan een nuttig alternatief zijn voor siliciumhalfgeleiders. Momenteel is het mogelijk om 2,14 × 106 bytes aan data op te slaan op sDNA. Dit organische materiaal zou mens-machine-interfaces mogelijk kunnen maken en wordt vaak gezien als het 47e menselijke chromosoom.

Op het gebied van neurocomputing kunnen implantaten worden gebruikt om het gehoor en zicht te verbeteren. Bovendien kan neurale nanotechnologie worden gebruikt om nanorobots via de bloedbaan dicht bij een neuron te brengen en het mogelijk te maken om het menselijk brein direct (d.w.z. niet onderschept door onze zintuigen) te koppelen aan een computer, waarbij gebruik wordt gemaakt van kunstmatige intelligentie.

Maar we moeten in gedachten houden dat dit een tweerichtingsverkeer is: zo'n kunstmatige intelligentie zal op zijn beurt worden gekoppeld aan een menselijk brein.

In april 2013 kondigde de Amerikaanse president Obama de lancering aan van het initiatief Brain Research Through Advancing Innovative Neurotechnologies (BRAIN) van het Witte Huis. Het doel was om innovatie te ondersteunen die ons begrip van de hersenen zou vergroten; Russische commentatoren zagen het als een project om "het menselijk brein te hacken."

In 2016 startte Elon Musk het neurotechnologiebedrijf Neuralink, dat tot doel heeft om een hersen-computerinterface te ontwikkelen om de mogelijkheden van mensen met een verlamming uit te breiden. Natuurlijk kan zo'n interface ook worden gebruikt om de mogelijkheden van mensen zonder beperkingen uit te breiden, bijvoorbeeld om hun prestaties op het slagveld te verbeteren. Toekomstige ontwikkelingen omvatten innovatie in kunstmatige intelligentie, machine-intelligentie en middelen om de menselijke hersenkracht te verbeteren, hetzij door genverandering of direct, door de hersenen te verbinden via fysieke periferieën of anatomisch geïnternaliseerde producten.

CONCLUSIE, het is belangrijk om te herhalen dat cognitieve oorlogsvoering niet langer sciencefiction is. Cognitieve oorlogsvoering is een feit van de moderne tijd en iedereen, of het nu burger of militair is, is een potentieel doelwit. Cognitieve aanvallen zijn gericht op het uitbuiten van emoties die geworteld zijn in ons onderbewustzijn, waarbij ons rationele bewuste brein wordt omzeild. Dit wordt bereikt door vooroordelen, drogredenen, emoties en automatismen uit te buiten, maar ook door nanotechnologie, biotechnologie en informatietechnologie.

Bij cognitieve oorlogsvoering is het uiteindelijke doel om onze perceptie van de realiteit te veranderen en ons brein te misleiden om onze besluitvorming te beïnvloeden. We zijn ons vaak niet bewust van dergelijke aanvallen voordat het te laat is en ze hun doelwitten al hebben getroffen. Daarom moeten we onszelf beschermen door bewustzijn te creëren en een systeem van indicatoren en waarschuwingen te ontwikkelen dat realtime informatie kan bieden. Het gebruik van kunstmatige intelligentie kan ons de voorkeursmanier laten zien om te reageren op een mogelijke cognitieve aanval.

De menselijke geest wordt het slagveld van morgen, en dit betekent dat iedereen een potentieel doelwit is. Oorlogvoering is niet langer een puur militair concept; het is veel breder en complexer geworden. In de toekomst zal er maar één regel zijn in oorlogvoering: Er zijn geen regels. Terwijl andere domeinen tactische en operationele overwinningen kunnen opleveren, is het menselijke domein het enige domein waarin we een volledige overwinning kunnen behalen.

***

Vragen die rijzen zijn:

Gezien de hoeveelheid verhalen van ‘targets’, wereldwijd, in hoeverre kan er eigenlijk sprake zijn van "een nieuw NAVO-concept dat nog in de kinderschoenen staat" zoals in het begin van het artikel te lezen is? De technieken lijken al in een zeer vergevorderd stadium actief te zijn. Hoe kunnen we hier nou meer helderheid over krijgen ondanks dat informatie hierover valt onder “nationale veiligheid” en geheim blijft? Hoe wordt precies deze oorlog gevoerd? Op welke manier speelt 5G hierin een rol?

Als het doel van deze oorlogsvoering is om 'onze perceptie van de realiteit te veranderen en ons brein te misleiden om onze besluitvorming te beïnvloeden', is het dan niet zaak om psychiatrische patiënten in een ander licht te gaan zien? Spreken de mensen die schizofreen en paranoïde zijn verklaard, niet gewoon de waarheid?

Wordt het niet tijd dat we ons goed gaan bezinnen over wat dit soort oorlogsvoering inhoudt? Wat de consequenties zijn van deze oorlogsvoering op het leven van onschuldige burgers en het effect ervan op de maatschappij? Waar gaat dit heen? Hoe kunnen wij ons beschermen tegen dit soort uit de hand gelopen tirannie?

"Begrip en empathie zullen belangrijke wapens in de oorlog zijn."

Generaal-majoor Robert H. Scales (gepensioneerd), Ph.D. Voormalig commandant van de U.S. Army War College